Czyli jak postępować w przypadku narażenia zakażeniem wirusem HCV.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) stanowi jeden z najpoważniejszych problemów epidemiologicznych w zakresie chorób zakaźnych w Polsce. Co więcej, każdego roku rejestruje się ponad trzy tysiące nowych zakażeń HCV, a ponad 150 tys. osób w Polsce nie wie o tym, że jest zakażona HCV, stanowiąc tym samym źródło zagrożenia dla innych.
W rzeczywistości każdy człowiek może być narażony na zakażenie HCV. Im wcześniej wirus zostanie wykryty, tym większa szansa na wprowadzenie leczenia zanim zmiany chorobowe w wątrobie i innych narządach staną się nieodwracalne, a tym samym, dzięki właściwemu leczeniu mamy szansę na całkowity powrót do zdrowia. Wiedząc, o obecności wirusa jesteśmy w stanie ograniczyć takie zachowania i nawyki żywieniowe, jak spożywanie alkoholu, dieta obfitująca w tłuszcze i węglowodany oraz stosowanie niektórych leków OTC, które przy współistniejącej infekcji HCV znacznie przyspieszają degradację wątroby.
Wirus HCV znajduje się we krwi i innych tkankach osoby zakażonej. Do zakażenia dochodzi, gdy wirus przedostanie się z krwi osoby zakażonej do krwi osoby zdrowej w trakcie naruszenia ciągłości skóry lub błon śluzowych poprzez kontakt ze skażonymi narzędziami zabiegowymi lub kosmetycznymi, a także wraz z różnego rodzaju preparatami wstrzykiwanymi w trakcie zabiegów medycznych i kosmetycznych. Wbrew pozorom, do takich sytuacji dochodzi bardzo często w życiu codziennym i zawodowym, dlatego podstawowe zasady ostrożności nie powinny być nam obce.
Zakażenie wirusem HCV może nastąpić poprzez przyjmowanie narkotyków we wstrzyknięciach, zabiegi medyczne (zastrzyki, pobieranie krwi, zabiegi stomatologiczne, zabiegi chirurgiczne), kosmetyczne (manicure, pedicure i inne), zabiegi medycyny estetycznej (np. likwidacja zmarszczek), jak również poprzez kolczykowanie i tatuowanie. Przeniesienie wirusa może być wynikiem poddawania się zabiegom upiększającym, w trakcie których nie są przestrzegane ustalone standardy higieniczne, co wynika z niewiedzy lub zaniedbań osoby, która je wykonuje.
Istnieje również ryzyko przeniesienia zakażenia HCV w otoczeniu domowym, lecz jest ono bardzo niskie i zależy od relacji łączącej osobę zakażoną z poszczególnymi domownikami. Przeniesienie zakażenia może nastąpić w wyniku stosowania wspólnych maszynek do golenia, żyletek, narzędzi do manicure/pedicure, szczoteczek do zębów czy automatycznych wstrzykiwaczy insuliny lub nakłuwaczy. Zagrożenie, choć niewielkie, jest również obecne w trakcie kontaktów seksualnych, które wzrasta w przypadku osób zakażonych HIV oraz stosowania ryzykownych praktyk seksualnych.
Powinniśmy pamiętać o tym, aby nie doprowadzać do sytuacji, w których istnieje ryzyko zakażenia wirusem. Nawet podczas kontaktu z naszymi najbliższymi należy zwrócić uwagę na to czy nie mamy kontaktu z krwią i zachować odpowiednie środki ostrożności.
Osoby częściej narażone na zakażenie to dzieci matek, u których wykryto zakażenie HCV w czasie ciąży (tzw. zakażenie wertykalne), osoby mające częsty kontakt z krwią– zawodowo (personel medyczny i laboratoryjny) lub przypadkowo np. podczas wypadku, bójki lub w sportach kontaktowych takich jak judo czy boks.
Ze względu na to iż, zakażenie HCV w większości przypadków przebiega bez zauważalnych, swoistych objawów istnieje duże prawdopodobieństwo, że pozostanie on niezauważony zarówno przez nas, jak i lekarza. Dlatego HCV określa się ‘cichym zabójcą’, lub ‘wirusową bombą zegarową’.
U niewielkiego odsetka osób, zaraz po zakażeniu, może pojawić się między innymi gorączka, zmęczenie, utrata apetytu, mdłości, wymioty, bóle brzucha i wiele innych objawów, które można przypisać różnym chorobom. Dlatego do wykrycia zakażenia niezbędne jest przeprowadzenie badań diagnostycznych w kierunku HCV.
Niestety nie istnieje żadna określona profilaktyka po narażeniu na zakażenie wirusem HCV. Należy obserwować osobę narażoną na zakażenie wirusem, a po upływie kilku tygodni od narażenia należy wykonać wspomniane badanie diagnostyczne na obecność HCV w celu rozpoznania zakażenia.
Jak postępować w sytuacjach zagrożenia?
- W wyniku uszkodzenia skóry (po zakłuciu, zranieniu) należy przemyć okolicę rany, zabezpieczyć ją jałowym opatrunkiem (nie tamując wypływu krwi) i zgłosić się do Poradni Chorób Zakaźnych lub Szpitala Zakaźnego.
- W przypadku zachlapania oka krwią należy zdjąć soczewki kontaktowe, przepłukać spojówkę oka kilkakrotnie wodą lub solą fizjologiczną, nie przecierać oka gazikami.
- Natomiast w przypadku przedostania się krwi do jamy ustnej lub nosa należy kilkakrotnie przepłukać śluzówkę jamy ustnej i nosa zimną wodą lub solą fizjologiczną, ale nie używać środków dezynfekcyjnych.
W przypadku podejrzenia zakażenia wirusem należy udać się do Poradni Chorób Zakaźnych lub Szpitala Zakaźnego i poddać się badaniom, dzięki którym wirus zostanie wykryty. Warto mieć pewność i pozbyć się wszelkich wątpliwości.
Przede wszystkim, powinniśmy zapobiegać szerzeniu się wirusa oraz likwidować źródła zakażenia, ponieważ nie ma szczepionki przeciwko HCV i uodpornienie na niego populacji jest niemożliwe.
Żyjemy nie tylko dla siebie, ale również dla naszych bliskich, więc zadbajmy o to aby być zdrowym i nie stanowić zagrożenia dla innych. Najważniejsze to być świadomym realnych zagrożeń dla zdrowia i wiedzieć w jaki sposób o nie dbać. To przecież takie proste, a może tyle zmienić! Więcej informacji znajduje się na stronie www.jestemswiadom.org
