W dniu 24 maja 2012 r. w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy podpisana została Umowa w sprawie realizacji Projektu nr KIK/35 „Zapobieganie zakażeniom HCV” pomiędzy Biurem do Spraw Zagranicznych Programów Pomocy w Ochronie Zdrowia, pełniącym funkcję Instytucji Pośredniczącej, a Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego – Państwowym Zakładem Higieny – Realizatorem Projektu.
W celu realizacji projektu Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny nawiązał współpracę partnerską z następującymi instytucjami:
- Instytutem Psychiatrii i Neurologii w Warszawie,
- Uniwersytetem Medycznym w Lublinie,
- Głównym Inspektoratem Sanitarnym w Warszawie,
- Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie (od 2016r.).
Projekt realizowany jest w latach 2012-2017, a jego szacowane całkowite koszty kwalifikowane wynoszą 4.669.907 CHF, z czego:
- kwota 3.969.421 CHF, stanowiąca 85% całkowitych kosztów kwalifikowanych jest dofinansowaniem strony szwajcarskiej,
- kwota 700.486 CHF, stanowiąca 15% całkowitych kosztów kwalifikowanych finansowana jest przez Ministra Zdrowia.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C zostało uznane przez Światową Organizację Zdrowia za jedną z największych światowych zagrożeń epidemicznych. Ze względu na wieloletni bezobjawowy przebieg zakażenia HCV, chorobę określono mianem „wirusowej bomby zegarowej” lub „cichej epidemii”. Choroba budzi ogromny niepokój środowisk medycznych.
W 2016 r. na Światowym Zgromadzeniu Zdrowia została zatwierdzona globalna strategia zwalczania wirusowych zapaleń wątroby (wzw) dla sektora zdrowia na lata 2016-2021 (GHSS – Global Health Sector Strategy on viral hepatitis for 2016-2021), której założeniem docelowym jest wyeliminowanie wzw jako zagrożenia dla zdrowia publicznego do 2030 r. poprzez zmniejszenie rozpowszechnienia i umieralności.
Według oszacowań Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w skali globalnej około 2-3% populacji (130-150 mln) jest przewlekle zakażonych wirusem HCV, choć dane te mogą być zawyżone. Według najnowszych badań, w których uwzględniono osoby, u których wykrywa się wirusa, a nie jedynie ślad jego obecności w postaci przeciwciał anty-HCV, liczba osób zakażonych HCV to 80 mln. Istotne, że corocznie notuje się ok. 500 000 zgonów z powodu zakażenia wirusem HCV na świecie. Liczba osób zakażonych w Regionie Europejskim sięga 15 mln. Większość z tych zakażeń występuje w Europie Wschodniej. Każdego roku z powodu wzw C umiera w Europie ok. 86.000 osób.
W Polsce nawet do 200 tys. osób może być zakażonych HCV, posiadających wirusa w organizmie.
Projekt KIK/35 „Zapobieganie zakażeniom HCV” obejmuje 5 projektów merytorycznych.
Cel główny projektu: usprawnienie strategii diagnostyki HCV w populacji ogólnej poprzez badania wykonane na poziomie podstawowej opieki medycznej z uwzględnieniem oceny indywidualnego ryzyka.
Cele pośrednie projektu:
- Badanie przesiewowe w kierunku zakażenia HCV wybranej grupy z populacji ogólnej (pacjenci współpracujących placówek podstawowej opieki zdrowotnej).
- Zapewnienie konsultacji oraz kierowanie do dalszych badań osób, u których zdiagnozowano HCV.
- Dostarczenie ukierunkowanych informacji na temat występowania czynników ryzyka przeniesienia zakażeń krwiopochodnych w populacji ogólnej.
- Poszerzenie wiedzy o epidemiologii HCV w Polsce, łącznie z obciążeniem chorobą oraz powiązanymi czynnikami ryzyka.
Cel główny projektu: zmniejszenie ryzyka zakażenia HCV w populacji iniekcyjnych użytkowników narkotyków (IDU).
Cele pośrednie projektu:
- Objęcie populacji IDU profilaktyką HCV opartą na zweryfikowanym doświadczeniu.
- Zwiększenie możliwości instytucjonalnych reagowania na problem HCV wśród IDU.
Projekt 3 „Pilotażowy Program badania kobiet w ciąży w kierunku zakażeń HCV”
Cele główny projektu: usprawnienie profilaktyki wertykalnej transmisji zakażeń HCV oraz profilaktyki niekorzystnych następstw klinicznych zakażeń HCV u dzieci wertykalnie zakażonych HCV.
Cele pośrednie projektu:
- Ocena zasadności i wykonalności rutynowych badań w kierunku HCV w grupie kobiet
- w ciąży lub w określonych jej podgrupach na podstawie pilotażowego wdrożenia badań w wybranych placówkach sprawujących opiekę nad kobietami w ciąży.
- Oszacowanie częstości występowania zakażeń HCV i czynników ryzyka na podstawie badań przeprowadzonych u kobiet w ciąży na terenie 5 województw.
- Zwiększenie wiedzy lekarzy ginekologów-położników oraz lekarzy rodzinnych na temat zapobiegania wertykalnej transmisji HCV oraz postępowania z dzieckiem matki zakażonej.
Cele główne projektu:
- Ustalenie procedur i zachowań związanych lub potencjalnie związanych z podwyższonym ryzykiem transmisji zakażenia HCV w placówkach służby zdrowia w warunkach polskich.
- Unowocześnienie i modyfikacja zasad bezpieczeństwa pracy personelu medycznego.
- Modyfikacja procedur nadzoru i kontroli przeprowadzanych przez służby sanitarne w placówkach medycznych.
Cele główne projektu:
- Skuteczne zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażeń krwiopochodnych (HCV, HBV, HIV) w Polsce, poprzez doskonalenie wiedzy pracowników wykonujących zawody o zwiększonym ryzyku transmisji zakażeń krwiopochodnych oraz umiejętności zapobiegania zakażeniom podczas wykonywania inwazyjnych zabiegów.
- Doskonalenie umiejętności prewencji i profilaktyki zakażeń w zakresie wykonywanych procedur.
- Zwiększenie ogólnej świadomości w zakresie problemu wirusowego zapalenia wątroby typu C i zakażeń wirusem HCV.
- Przeciwdziałanie stygmatyzacji społecznej osób zakażonych wirusem HCV.
Kampania społeczna „HCV Jestem świadom”
Celem kampanii było:
- Podniesienie poziomu wiedzy na temat profilaktyki zakażeń HCV i wykształcenie odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych.
- Przekazanie informacji i wiedzy na temat zapobiegania zakażeniom HCV oraz zachęcanie ludzi do wykonania badań testowych w kierunku HCV.
- Sprofilowanie kanałów informacji dotyczącej wirusa HCV oraz profilaktyki zakażeń HCV do wybranych grup np.: młodzieży (wypracowanie modelowych postaw dotyczących prewencji oraz profilaktyki zakażeń HCV, które w przyszłości zmniejszą liczbę zakażonych).
- Podniesienie standardów pracy np. w studiach tatuażu, salonach kosmetycznych, fryzjerskich, akupunktury, gabinetach stomatologicznych oraz podniesienie jakości świadczonej opieki w zakresie prewencji i profilaktyki zakażeń HCV wśród pracowników sektora medycznego m. in. poprzez propagowanie szkoleń e-learningowych.
- Skupienie „decydentów” w zakresie zdrowia publicznego oraz sektora NGO wokół problemu związanego z zakażeniami HCV (wiele organizacji z III sektora działa w pojedynkę w przestrzeni dotyczącej HCV, brakuje platformy do wymiany doświadczeń i współpracy).
Więcej informacji na temat Projektu KIK/35 “Zapobieganie zakażeniom HCV” na stronie www.hcv.pzh.gov.pl
